Aduaderzijlen: eeuwenoude sluizen goed bewaard
Als EAGM hebben wij een uitgebreid restauratieplan gemaakt voor
de restauratie van de bruggen en de rest van het complex. Eind november 2022
zijn de betonnen rugleuningen weggetakeld door Mammoet Groningen omdat
ze behouden blijven en later teruggeplaatst als de brugdekken zijn vervangen.
De brug van deze zijl werd in 1914 in beton vernieuwd en is hiermee een van
de oudste betonconstructies van ons land. Met een betonnen wegdek van
slechts 10 cm dikte voldoet de brug niet meer aan de hedendaagse normen.
Volgend jaar wordt begonnen met het metselwerk van de sluizen.
Aduarderzijlen is een oud sluizencomplex in Feerwerd bovenin Groningen. Zijl is
de Groningse benaming voor sluis. De geschiedenis van de Aduaderzijlen gaat
terug tot het eind van de 13e eeuw toen het Aduarderdiep gegraven werd. De
zijlen liggen aan de monding van het Aduardiep in het Reitdiep, dat toen nog
een open verbinding met de Waddenzee had. De zijlen waren van strategisch
belang, want wie de sluizen in handen had, beheerste de scheepvaart naar de
stad Groningen. Ze lagen ook op een strategisch goed verdedigbare plek, die
vooral in de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) benut werd. In het Rampjaar
1672, toen de Republiek aangevallen werd door een alliantie van Frankrijk,
Engeland en de bisschoppen van Munster en Keulen, wordt er opnieuw
gevochten bij de sluizen. Nu tegen ‘Bommen Berend’, ofwel Bernard van Galen,
bisschop van Munster. De geallieerden wonnen, en mede door deze
overwinning verloor de bisschop de strijd om Groningen. Door de eeuwen heenbehielden de sluizen hun strategische functie en betekenis als zeewering, tot in
1877 het Reitdiep wordt afgesloten bij Zoutkamp. In 1969 werd het
Lauwersmeer afgedamd en verliezen de Aduarderzijlen ook hun functie als
slapende waterkering. De historische en monumentale waarde is groot en
daarom wordt de restauratie aan de hand van ons plan serieus aangepakt.
